Binnen de longfysiotherapie kunnen we veel dingen meten. Denk hierbij aan de zuurstof in het bloed, of er slijm in de longen zit, of er voldoende kracht van de ademhalingsspieren is en of de ademhaling en ademfrequentie hoog of laag zijn. We beschrijven een aantal meetinstrumenten die wij regelmatig in zetten bij diverse longaandoeningen.
Ausculteren is luisteren naar de longen middels een stethoscoop. Deze ken je wellicht wel van de dokter die dit vaak gebruikt. Op deze manier kan je luisteren naar de ademgeluiden en achterhalen of er bijvoorbeeld slijm in de longen zit. Ook kan je dan horen waar in de long het slijm zich bevindt. Andere geluiden die je kunt horen is bijvoorbeeld vocht achter de longen, of het verschuiven van de longbladen ten opzichte van elkaar. Het vergt veel oefening om deze geluiden uit elkaar te houden, maar als je dat goed kunt kan dit je veel informatie geven over de in te zetten behandeltechniek.
Middels de flutter kan je slijm dat in de longen zit gemakkelijker in beweging krijgen zodat je het daarna gemakkelijk kunt ophoesten. Door de flutter blaas je tegen een kleine weerstand uit. Door te spelen met de frequentie middels de houding waarin je de flutter houdt kun je het trillen dat het balletje in de flutter doet beïnvloeden. Dit heeft weer invloed op de locatie waar het slijm zich bevindt. Een flutter kan worden aangevraagd voor de patiënt, omdat dit een apparaatje is wat de patiënt mee naar huis neemt. Het is namelijk een manier die je regelmatig op de dag moet doen: een hulpmiddel voor het ophoesten van slijm.
Peakflowmeter: Met de peakflowmeter kun je meten hoe hoog de flow (luchtverplaatsing) is tijdens uitademing. Dit vertelt ons iets over een mogelijke vernauwing in de luchtwegen. Als de flow laag is dan zijn de luchtwegen vernauwd, zoals bijvoorbeeld bij astma. Als je dan medicatie neemt en de luchtwegen weer "tot rust" komen, dan zou de flow moeten verhogen. Het is een simpele en snelle manier om de luchtverplaatsing te meten, maar wel een momentopname. Je blaast door het apparaat uit, zonder druk blaas je als het waren in het "luchtledige". Het doet een beetje denken aan de longfunctietest bij de longarts of de huisarts, alleen komen daar nog veel meer gegevens uit dan alleen de maximale (peak) flow.
De incheck dial meet of de patiënt de luchtwegmedicatie op de juiste manier inneemt. Het is belangrijk dat de kracht die gebruikt wordt tijdens het innemen van deze medicatie precies goed is. Doe je het te hard dan blijft de medicatie achter in de keel hangen en dit kan bijvoorbeeld schimmel veroorzaken. Maar doe je het te zacht dan blijft de medicatie achter in de voorzetkamer en komt het niet diep genoeg in de long terecht. Per soort luchtwegmedicijn is de kracht die je moet gebruiken anders, immers voor een poederinhalator is er meer kracht nodig (grotere deeltjes) dan bij een aerosol (hele kleine deeltjes). Als je de medicatie ophaalt bij de apotheek zullen zij je een instructie geven hoe je het voor jouw medicijn het beste doet.
Saturatiemeter: Dit apparaat meet de zuurstof in het bloed, middels de oorlel of de vinger. Een normale saturatie zit tussen de 95% en 100%. Bij longproblemen kan de zuurstof in het bloed dalen, bijvoorbeeld bij COPD. Je wilt tijdens activiteiten dan weten hoe hoog het zuurstof gehalte is en of het misschien beter is om even op adem te komen alvorens je verder gaat met de activiteit. Een mooie bijkomstigheid is dat de saturatiemeter ook de hartslag meet. Nuttig voor de fysiotherapeut als hij met de patiënt traint!
